Beelden aan Zee - Grand Tour deel 15

Beelden aan Zee

Maandag is mijn Koninklijke Bibliotheek dag geworden. Dat kan ik nu, maandag 7 juli, combineren met een bezoekje aan Beelden aan Zee dat vandaag voor het eerst ook op maandag open is.

Met het museum Beelden aan Zee heb ik een maquette verleden. Ik herinner me nog goed dat een ouder echtpaar bij ons atelier binnen kwam (1992/1993?) met het verhaal dat ze een museum gingen beginnen om onderdak te bieden aan hun eigen collectie. We hoorden het wat argwanend aan maar de plannen waren al in een vergevorderd stadium. Blijkbaar was er al een locatie, een vergunning, een bouwplan, een architect (Wim Quist). Wat ze nog nodig hadden was een maquette van de omgeving van het museum aan de boulevard van Scheveningen. Ze hadden een Amerikaanse kunstenaar opdracht gegeven om grote beelden te maken rondom het museum en hij had een volumemodel nodig om op te ontwerpen en op te maatvoeren.

Tom Otterness

De kunstenaar was Tom Otterness en hij kwam naar Nederland om te bespreken wat hij precies nodig had. Wij kenden hem niet maar na enig zoeken bleek hij bekendheid verkregen te hebben met het maken van metershoge bronzen teddyberen en andere vrij kinderachtige figuren. Het was vooral heel groot allemaal.

Tom Otterness leek een kruising tussen 'Like a Hurricane" Neil Young en een houthakker, inclusief geruit overhemd en een vreselijk knauwend Amerikaans plattelandsaccent. Maar wel heel sympathiek. Hij vond dat we maar een mooi beroep hadden, dat maquettes maken. Mooi knutselen en zo. Ik deed dat gesprek samen met een collega die de dingen niet altijd zo rooskleurig zag, en die begon over alle dagelijkse moeilijkheden, de deadlines, de discussies met architecten, en dat het altijd wel een struggle was om het voor elkaar te krijgen. Dat ontlokte bij Otterness de reactie "Oh yeaah, I can see, there's bloood on the flooooor." 

De maquette is er uiteindelijk wel gekomen maar het was een nogal aparte opdracht. Eerst het inmeten van het hele terrein aan de boulevard met zijn hoogteverschillen en dan een soort groot formaat bouwpakket maken dat in onderdelen in een houten kist moest passen om in het ruim van een vliegtuig te verzenden. Die kist heeft nog lange tijd in Amerika op een vliegveld gestaan omdat hij het land niet in mocht. Er zat namelijk geen kakkerlak-vrij verklaring bij. De arme verantwoordelijke secretaresse heeft nog lang kakkerlak grappen moeten aanhoren.

haringhapper en boulevard als bouwput

De boulevard voor het Museum Beelden aan Zee is een grote bouwput. Goede planning ook om in het toeristenseizoen de hele boulevard overhoop te gooien. De beelden van Tom Otterness komen een beetje in de verdrukking door hekwerken en bouwmaterialen. 
Het heeft de beeldhouwer bij zijn creaties niet ontbroken aan fantasie en humor. Hele grappige figuren allemaal die ontleend zouden zijn aan sprookjes. Hans en Grietje heb ik gevonden, in een kooitje, en een Pinokkio zonder neus. Sommige beelden zijn wel wat luguber, gekooid, geketend, met een strop om de nek aan een galg. Ik denk dat ze in de VS toch iets andere sprookjes hebben dan bij ons. Eye-catcher is de hele grote haringhapper waarbij de koning en koningin staan toe te kijken.

 

Binnen in het museum is Otterness ver te zoeken. Er zijn twee ansichtkaarten waar zijn naam niet eens op staat (wel de naam van de fotograaf) en een dienblad met een plaatje, ook zonder naamsvermelding. En dat is echt alles. Bij de beelden zelf staat zijn naam ook al niet. Eigenlijk kom je er nooit achter dat het zijn werk is.

Het leukste van het museum vond ik de ruimte met gipsen. Voorstudies van vaak bekende beelden in de openbare buitenruimte. Koninklijk huis gerelateerde beelden zijn voorzien van een oranje cijfertje. Meerdere Wilhelmina's, Willem van Oranje te paard, hoofden van Juliana en Beatrix. Over het geheel genomen kan Beelden aan Zee niet tippen aan Het Depot in Wageningen, en de bewering dat dit het enige museum in Nederland zou zijn dat in zijn geheel gewijd is aan beeldhouwwerken klopt echt niet.
Het museum zou ook een collectie penningen hebben maar daar is niets van te zien. Waarom niet? Het is niet zo dat er geen ruimte is want alles staat heel ruim en er zijn zat lege plekken. 

Ik denk wel dat het voor het museum een geslaagde eerste maandagmiddagopenstelling was want het was best druk.

's Morgens bij de KB een hoofdstuk in een wetenschappelijk Duits tijdschrift gescand over Duitsers die in de Eerste Wereldoorlog een belangrijk Belgisch dinosaurus-skelet wilden stelen als oorlogsbuit en overbrengen naar het oudheidkundig museum in Berlijn. Een bizar verhaal waar misschien wel een artikeltje in zit voor publicatie in De Groote Oorlog.