Nederlandsch Contingent Saartroepen

Ooit gehoord van een Nederlandse missie naar het Saarland? Kans is groot van niet, maar toch was ie d'r. In 1935 werd in het Saarland een referendum gehouden. Wilde men terug bij Duitsland of verder met Frankrijk? Het verdrag van Versailles had Frankrijk voor 15 jaar het bestuur over het Saarland gegeven, bedoeld om de vernielde Lotharingse industrie te compenseren. Toen de 15 jaren om waren moest gestemd worden. Nederland leverde samen met Zweden, Groot-Britannië en Italië troepen om de verkiezingen ordelijk te laten verlopen.
De Nederlandse troepen vertrokken in december 1934 naar het Saarland. Op 13 januari was de stemming, waarbij 90% van de stemmers voor aansluiting met Duitsland koos, en in februari 1935 gingen onze jongens weer naar huis. Was dit de kortste internationale actie uit onze geschiedenis?
Het zogenaamde Nederlandsche Contingent Saartroepen, samengesteld uit 250 man van het Korps Mariniers, was voor twee maanden gestationeerd in Saarbrücken. Nog voor dat de Nederlanders naar huis kwamen had het Legermuseum, in de persoon van Graaf van Limburg Stirum, al gevraagd om souvenirs voor het museum. Een briefkaart van commandant de Bruyne uit Saarbrücken gaf het antwoord:

"Ik heb van den beginne af aan mijn adjudant verzocht een archief bij te houden van alles wat hier aan gedenkwaardigs voorviel. Hij deed dat, maar het bul wat daarmee geboren wordt is bestemd voor 't Korps Mariniers.
Ik weet bij god niet wat ik jou zou kunnen verstrekken. De merkwaardigheden van de stemming zelf, zoals stembussen, stempels, etc. etc. waren een uur na de uitslag gestolen door nieuwsgierigen of zivilisten die iets gedenkwaardigs wilden meenemen. Neen, ik geloof dat ik je moeilijk aan iets helpen kan wat de moeite waard is. Maar je zult begrijpen dat ik geen tijd had om aan museumbullen te gaan spenderen."

Toch kwam er aan het einde van de missie iets naar het Legermuseum. Adjudant J.A.J. de Bruyn stuurde twee landkaarten die in het bureau van de commandant in het Nederlands hoofdkwartier in Saarbrücken aan de wand hadden gehangen. Een kaart 1 : 10.000 met daarop aangegeven de gebiedsgrenzen van de verschillende contingenten, en een kaart 1 : 50.000 waarop het plan de campagne werd uitgezet, "door ons zelf ingeschetst voor het gebruik" schrijft adjudant de Bruyn.
In het jaarverslag van 1935 is ook nog sprake van een serie foto's van de troepen van de verschillende contingenten, maar daar wordt in zijn brief met geen woord over gerept.

Helaas, ook na herhaald zoeken hebben we ze niet meer kunnen vinden, die kaarten. We hebben eigenlijk helemaal niets meer van dit stukje Nederlandse militaire mini-geschiedenis. Behalve dan een mooie stempel op de brief van de adjudant. Jammer dat iemand er een perforatiegaatje doorheen heeft geslagen.
En er is in onze collectie wel een foto van het Contingent Saartroepen (objectnummer 00153833) maar van een geheel andere schenker en schenkingsdatum.

Het "bul" voor het Korps Mariniers in via een omweg bij het Nationaal Archief terechtgekomen. Daar is nog wel iets te vinden over deze Saarmissie. Twaalf centimeter archief. Maar wat zien we daar onder inventarisnummer 7 ? Twee kaarten. Da's ook sterk....
Maar nee, het zijn toch niet onze kaarten. Een kaart 1 : 10.000 van Saarbrücken en 1 : 100.000 van Bezirk Homburg.
Ik vond op internet een plaatje van een stembiljet. Misschien een van die gejatte exemplaren.


Archiefreferentie 0837-0014

Aris de Bruijn
The Legermuseum Archives