22 juli 2025 - Kampen
EEKA fabriek
Vanuit de trein zag ik een oud en vervallen fabrieksgebouw. Vroeger was dat voor mij een geliefd foto-onderwerp. Ik ging voor oud industrieel erfgoed naar de Londense Docklands, naar het kolen- en staalgebied in Lotharingen, de Borinage en het Saarland. Vanaf het station liep ik een stukje terug, strikt genomen niet in Kampen maar in IJsselmuiden, en kwam bij de fabriek, die toch niet zo heel erg verlaten was als ik dacht maar gebruikt wordt door kunstenaars en andere creatievelingen. Op het terrein kwam ik de beheerder tegen die me vertelde dat het een oud gebouw is van de voormalige meubelfabriek EEKA. Hij bood me aan ook even binnen een kijkje te nemen waar ik natuurlijk graag op inging. Binnen is het helemaal opgeknapt en heb je niet het idee in een vervallen fabriek te zijn. Met gevoel voor de historie van deze plek heeft men van marktplaats zelfs enkele EEKA meubeltjes op de kop weten te tikken die hier en daar zijn neergezet. Het zijn vooral houten kantoormeubelen.
Ikonenmuseum Kampen
Fascinerend is het Ikonenmuseum. Zonder beeld van wat ik kon verwachten werd ik gegrepen door de schoonheid van de ikonen. Ik weet niets van de bijbelse verhalen die worden uitgebeeld, niets van de religieuze achtergrond maar ik beoordeel ze gewoon op hoe ze er uit zien, de enigszins naïeve stijl, de steeds terugkomende kleurcombinaties met veel rood en goud, de paneeltjes waarop ze zijn geschilderd. Je zou er stil van worden. En het museum heeft er veel, enkele duizenden hoorde ik later, waarvan er toch wel zo'n 150 te zien zijn denk ik. De ikonen ademen voor mij dezelfde sfeer als de shadow-boxes van Joseph Cornell, je weet niet wat de kunstenaar bedoelt, welk verhaal er bij hoort, maar het is fascinerend om naar te kijken.
Heilige Catharina
Ik had een vraag bij een bepaald icoon, die de suppoost niet kon beantwoorden. Het was een icoon met drie vrouwen, de middelste daarvan zou volgens het bijschrift de heilige Catharina van Egypte zijn. Ik vroeg me af of dit dezelfde persoon was als de heilige Catharina van Alexandrië, die voorkomt op de Russische Orde van de Heilige Catharina.
De conservator werd er bij gehaald, en deze gezellige, vriendelijke man bleef praten en praten en praten. De ene zijsprong na de andere. Het zweet parelde op zijn voorhoofd. Geweldig zo'n bevlogen man. Hij merkte aan mij dat hij beet had en hij liet niet meer los. Het ging uiteindelijk toch ook nog over de heilige Catharina waar ik naar gevraagd had en het was inderdaad de Catharina die ik dacht. Ze staat op het icoon echter niet afgebeeld met de gebruikelijke attributen zoals het rad waarop ze gemarteld werd. Ze is wel afgebeeld met een kroon, ik vond dat vreemd maar volgens mijn pas verworven 'Christelijke symboliek en iconigrafie' klopt dat wel degelijk.
In het verlengde van de ikonen is er een presentatie van lakwerk kistjes. Ik
ken soortgelijke kistjes uit de KV collectie maar de uitleg hierbij
zorgde er voor dat het een eye-opener werd. Allereerst de fabricage.
Nooit gedacht dat ze gemaakt werden van papier-maché vermengd met olie,
eiwit en hardingsmiddel, daarna in meerdere stappen verhit tot 600
graden. Een proces dat 1 of 2 maanden kon duren. Vervolgens een
beschildering met een veelkleurige voorstelling en na droging meerdere lagen lak die aangebracht werd door aparte
lakmeesters in absoluut stofvrije omstandigheden.
En dan nog een opmerkelijk feit. De voorstellingen zijn
meestal Russische sprookjes, niet alleen omdat ze dat zo leuk vonden
maar het was na de Russische revolutie in 1917 niet meer toegestaan om
religieuze voorstellingen te maken. Door middel van de lakdoosjes is de
techniek van het ikonenschilderen niet verloren gegaan en kon het na de
val van de sovjetunie weer worden voortgezet.
In hetzelfde museum een tentoonstelling met werk van Henk Helmantel. Je kan er van zeggen wat je wil maar hij kan wel fenomenaal schilderen. Ik moet bekennen dat ik bij hem altijd een beetje een Jopie Huisman associatie heb, heel onterecht natuurlijk. Maar waarom schildert hij dan ook alleen maar van die suffe stillevens.
In de stad zijn een aantal art-nouveau panden te vinden, die volgens een uitleg bij het informatiepunt in de stadskazerne, nu allemaal onder handen worden genomen, opgeknapt, opgeschilderd, in oorspronkelijke kleuren. Geel, mosgroen, ijzeroxiderood (dodekop), precies de kleuren die de watertoren in Schoonhoven volgens mij ook hoort te hebben, maar dat wil niemand geloven.
Het Stadsmuseum Kampen is voor langere tijd gesloten, dat wist ik vooraf, maar in de voormalige synagoge is een soort dependance van het museum. Daar heeft textielkunstenares Christie van der Haak een installatie gemaakt, en deze mevrouw houdt heel erg van patronen. Ze legt in een filmpje uit hoe je er naar moet kijken zonder gek te worden.
En pas op voor de duif
Posts
Geen opmerkingen:
Een reactie posten