13 juli 2025 - Tentoonstelling in Museum Hendrick Hamel
Ik geloof niet dat het toeval is dat de titel "Een veelbelovende ochtend" doet denken aan "Una giornata particolare" (Een bijzondere dag) van Ettore Scola. En eigenlijk is die vergelijking zo gek nog niet. De film speelt zich af tegen de achtergrond van een ontmoeting tussen Mussolini en Hitler. De Noord-Koreaanse schilderijen zijn doordrenkt met de utopie van de Grote Leider Kim Jong-un.
Het gaat hier om een tentoonstelling in museum Hendrick Hamel in Gorinchem. Een afgeleide van een eerdere tentoonstelling (2015) in het Drents Museum. 20 schilderijen uit een collectie van meer dan 100 van een privé-verzamelaar. En ik hou hier van.
De schilderijen geven een door de staat geregisseerd beeld. Propaganda van de Kim Utopie. Thema's zijn: de Grote Leider, heroïsch verzet, het vruchtbare land, helden van de arbeid, Amerikaanse gruweldaden, verlangen naar hereniging, toekomst van de jeugd, industriële en wetenschappelijke vooruitgang, het leger als schild van de natie.
Het zal wel heel fout zijn maar ik vind dit fantastisch. Ook die heel precieze beschrijvingen bij elk schilderij. In Noord-Korea geen schilderijen met "zonder titel". Alles heeft een betekenis.
Linksboven: "Trots" een trotse verkeersagente belt haar collega's met het nieuws dat ze kaarten voor het nieuwjaarsconcert heeft. Kaarten voor culturele evenementen zijn een vorm van beloning.
Linksonder: "Encore" tijdens een troepentransport in de Koreaanse Oorlog hebben soldaten op het perron even tijd voor een sigaretje en wat geflirt met de conductrice.
De tentoonstelling stelt de vraag 'kan propaganda ook kunst zijn?' Nou wat mij betreft dus wel. De hier getoonde schilderijen zijn uit de periode 1960-2000 en geven een geïdealiseerd, paradijselijk land onder visionair leiderschap. De bevolking werkt aan welvaart en toekomst, iedereen lacht, iedereen blij. In de kunstgeschiedenis zijn zo vaak onrealistische geïdealiseerde scenes uitgebeeld.
De scene met de jonge vrouw die op de kaart de opmars van het leger toont aan een militair, vertoont in alle opzichten gelijkenis met de Oostduitse Ingenieurin Jutta vom Alexanderplatz die ik vorig jaar in Bonn fotografeerde. Vrouwen in mannenberoepen, man-vrouw verhouding, vrouwen die alles kunnen bereiken, waar is het misgegaan? De Oostduitse heilstaat en de Utopie van Kim.
Het gaat om de schilderijen maar ik kom ook iets te weten over Hendrick Hamel, naar wie het museum is vernoemd. Hendrick Hamel (1630-1692) is geboren in Gorinchem, in de straat waar het museum nu is. Hij was bemanningslid van VOC schip De Sperwer dat in de wateren bij Korea te pletter sloeg op de rotsen. Samen met andere overlevenden van de schipbreuk werd hij 13 jaar gevangen gehouden in het land waarvan toen in Europa niets bekend was. Met zeven metgezellen wist hij in 1666 te ontsnappen. Hij schreef in opdracht van zijn VOC werkgevers een journaal over de schipbreuk, over de gevangenschap en het land Korea. Uitgegeven als boek werd het een groot succes en in vele talen vertaald. In Korea (Zuid-Korea nu) is Hendrick Hamel een beroemd figuur (volgens het museum net zo bekend als Guus Hiddink). Het museum gaat vooral over de Nederlands-Koreaanse betrekkingen, de cultuur, uitwisseling, geschiedenis, enz. Het journaal van Hendrick Hamel wordt nog steeds uitgegeven (in moderne taal).
Naschrift:
Een Hamel is een woord voor een gecastreerde ram. Die werden vaak gebruikt om een kudde bij elkaar te drijven. Ze kregen daarvoor een bel om hun nek gehangen. En wat is een hamel met een bel, precies, een belhamel. Soms kunnen dingen zo simpel zijn.
Posts
Geen opmerkingen:
Een reactie posten